درست است که این روزها همهچیز به سمت بیسیم شدن پیش میرود و اصولا دستگاههای مبتنی بر تکنولوژی وایرلس طرفداران بیشتری دارند، اما بیانصافی است اگر بخواهیم نقش برخی از انواع کابل و سیمهای گوناگون را در زندگی دیجیتالی نادیده بگیریم. هنوز هم خیلی از تکنولوژیهای همراه و غیر همراه برای اتصال به سایر دستگاهها احتیاج به یک کابل رابط دارند و تا زمانی که این ارتباط برقرار نشود، استفاده از آن وسیله هم بی¬معنی خواهد بود. کابل HDMI, RJ45, USB, FIREWALL, ETHERNET, DisplayPort, DVI, SATA,VGA و .... از جمله مشهورترین کابل ها می-باشند.
HDMI
این روزها تولید کنندگان اکثر وسایل دیجیتال چه همراه و چه غیر همراه، محصولات خود را مجهز به یک یا حتی چند درگاه HDMI نمودهاند. لپتاپها، انواع تلویزیونها و نمایشگرهای LCD و پلاسما، دوربینهای فیلمبرداری و عکاسی، کنسولهای بازی، DVD پلیرها و این اواخر حتی بعضی از گوشیهای موبایل بسته به نوع کاربری که دارند، دارای پورت ورودی یا خروجی HDMI هستند. High-Definition Multimedia Interface یا به اختصار HDMI استاندارد های مختلفی دارند و امروزه معمولا از کابل های HDMI v1.4 استفاده میکنیم که برای سیستم های HD و FullHD ساخته شده اند ولی با ظهور فناوری های ۴K و Ultra HD این کابل هم مجبود به تغییراتی شد و باعث به وجود آمدن HDMI 2.0 شد . اکنون این کابل ها قادر به انتفال تصویر با رزولیشن ۳۸۲۰X2160 تا ۶۰ فریم بر ثانیه و همچنین تا ۳۲ کانال صوتی فشرده نشده هستند به نظر میرسد آینده محصولات دیجیتال در گرو پیشرفت های کابل HDMI است .
قبل از استاندارد HDMI برای انتقال صدا و تصویر از کابلهای متفاوتی مانند کامپوزیت، کامپوننت، S-video و DVI استفاده میشد که هر یک مشکلات خاص خود را داشتند. تفاوت اصلی HDMI با تمام آنها توانایی در انتقال همزمان صدا و پشتیبانی از ابعاد تصاویر بزرگ یا به اصطلاح HD میباشد. اما این تمام ماجرا نیست، چرا که این استاندارد از فناوری جدیدی با نام CEC استفاده میکند که امکان کنترل همزمان وسایل الکترونیکی را از طریق این پورت فراهم میکند. به این ترتیب و از طریق این درگاه میتوان به دستگاه مورد نظر فرمان داد. از نظر سهولت استفاده، HDMI راحتترین و در عین حال ارزانترین روش میباشد. در رابطهای قدیمی کاربر ناچار به استفاده از چندین کابل رنگی (کابلهای تصویر و صدای دو کاناله و یا کابلهای تصویر و صدای چند کاناله) بود. در صورتیکه در تکنولوژی HDMI تنها از یک کابل استفاده میشود. در دستگاههای خانگی طول کابلها بین ۱ تا ۲ متر میباشد، اما از سوی سازندگان محدودیتی برای طول کابل ایجاد نشده و کابلهایی حتی با طول ۴۰ متر نیز ساخته شده است.
DisplayPort
این کابل توسط کمپانی ( Video Electronics Standards Association (VESA ساخته شده و این محصولی است که برای تلویزیونهای ۴K کمپانی پاناسونیک استفاده میشود و این محصول DisplayPort version 1.2 میتواند با حداکثر رزولیشن ۳۸۴۰X2160 و با ۶۰ فریم بر ثانیه پشتیبانی میکند این میزان این کابل را کاملا برای استفاده از تلویزیون های با ۴K مناسب میکند .
این کابل با قابلیت های بالایش میتواند گزینه مناسبی برای گرافیست ها باشد گرچه این کابل هنوز با کیفیت به نظر میاید ولی مسئولان VESA بهدنبال بهتر کردن این سیستم و تولید نسخه ۱.۲a از این محصول هسنند .
DVI
کابل DVI یا ( Digital Visual Interface ) با ظهور کابل HDMI تقریبا از دور خارج شد . این کابل برای انتقال تصویر دیجیتال ساخته شد و در سه مدل DVI-D مخصوص تصاویر دیجیتال DVI-A برای تصاویر آنالوگ و DVI-I برای انتقال تصاویر دیجیتال و هم آنالوگ استفاده میشود.
کابل DVI تنها برای انتقال تصویر قابلیت استفاده دارد به همین دلیل در تلویزیون ها استفاده نمیشود ولی اگر بخواهید این کار را انجام دهید نیاز به یک کابل انتقال صدا هم دارید به همین دلیل این کابل برای مانیتور های کامپیوترهای شخصی مناسب کرده است این کابل ها در دو کیفیت single-link و dual-link تولید میشوند .این نوع کابل ها زمان کوچ کردن از آنالوگ به دیجیتال جای گزین کابل های VGA شدند. سه نوع از این کابل وجود دارد.
– کابل DVI-A ، که می تواند سینگال را به صورت آنالوگ انتقال دهد. (مناسب برای مانیتور های CRT و LCD های با کیفیت پایین).
– کابل DVI-D ، قابلیت انتقال سینگال های دیجیتال را دارد.
-کابل DVI-I ، این نوع کابل ها قابلیت انتقال سیگنال ها را به دو صورت آنالوگ و دیجیتال دارند.
کابل DVI
در مدل dual-link تعداد پین بیشتر و کیفیت بهتری تولید میشوند و میتوانند تا رزولیشن ۲۵۶۰×۱۶۰۰ را ارائه دهند ولی در مدل Single میتوانند حداکثر تا رزولیشن ۱۹۲۰×۱۲۰۰ را ارائه دهند .
کابل VGA
کابل VGA یا Video Graphics Array یکی از قدیمی ترین کابل های انتقال تصویر است و امروزه در کمتر تلویزیونی دیده میشود و بیشتر میتوان در مانیتورها و پروژکتورهای قدیمی دید.
این نکته قابل ذکر است که در جهان دیجیتال امروزی دیگر جایی برای کابل های قدیمی DVI و VGA نیست و کابل های نسل جدید HDMI و DisplayPort امروزه جایگزین این کابل شده اند.
کابل USB
این سادهترین و پرکاربردترین کابلی است که در اکثر وسایل دیجیتال، حداقل یک درگاه برای آن وجود دارد و به آن USB نوع A گفته میشود. USB یک راه استاندارد شده و راحت برای اتصال تا ۱۲۷ سختافزار مختلف به یک کامپیوتر را در اختیار شما قرار میدهد. تا به حال سه نسخه از استاندارد USB ارائه شده است. نسخه ۱ در بهترین حالت تنها میتوانست ۱۲ مگابیت معادل ۱.۵ مگابایت اطلاعات را در ثانیه جابهجا کند. نسخه دوم با امکان انتقال ۴۸۰ مگابیت برابر با ۶۰ مگابایت اطلاعات در ثانیه معرفی شد. آخرین نسخه آن یعنی USB 3.0 توانایی جابهجایی اطلاعات با سرعت ۵ گیگابیت معادل ۶۰۰ مگابایت در ثانیه را دارا میباشد. مهمترین دلیلی که باعث محبوبیت خانواده USB در بین رابط کاربریهای مختلف شده است، امکان انتقال همزمان دادهها در کنار انرژی برای تأمین برق مورد نیاز است. حداکثر طول کابلهای USB البته به غیر از نسخه ۳ آن، ۵ متر است. چرا که در اندازههای بیشتر از این مقدار، انتقال انرژی ناممکن خواهد بود. با این حال اگر به کابلی بیشتر از ۵ متر داشتید، میتوانید از انواع هاب برای این منظور استفاده کنید. همانطور که گفتیم خانواده USB دارای ۲ دسته بندی نوع A و B است که هر یک برای یکی از دو سر کابل مورد استفاده قرار میگیرند.
USB نوع B
این یکی را در اکثر چاپگرها و اسکنرها میتوانید ملاحظه کنید. این شکل از USB، بیشتر اوقات تنها برای انتقال انرژی و تامین برق مورد نیاز دستگاه استفاده میشود. معمولا در یک سر کابلهای USB، این اتصال دهنده یا یکی از فرزندانش را مشاهده میکنید. USB نوع B دارای دو فرزند خلف است که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
Mini & Micro USB
فرزندان کوچک USB بیشتر در دوربینهای دیجیتال، هاردهای اکسترنال، انواع پلیرها و از همه مهمتر گوشیهای موبایل مورد استفاده قرار میگیرند. از سال ۲۰۰۹ اکثر برندهای معتبر تولید کننده تلفن همراه طبق مصوبه اتحادیه اروپا ملزم شدند همگی از استاندارد واحد Mini USB جهت تامین انرژی و انتقال اطلاعات در گوشیهای تولید شده خود استفاده کنند.
FireWire
اپل برای رقابت با USB 1.0، استاندارد FireWire یا سیم آتشین خود را معرفی کرد. یک کابل فایروایر نوع IEEE1394a توانایی انتقال اطلاعات تا ۴۰۰ مگابیت معادل ۵۰ مگابایت بر ثانیه را دارا بود که اختلاف بسیار زیادی با رقیب دیرینه داشت. پس از معرفی USB 2.0 و سرعت بیشتر آن در انتقال اطلاعات که نقل آن در بالا رفت، طراحان FireWire نیز دست به کار شدند و نسخه IEEE1394b یا فایروایر ۸۰۰ را معرفی کردند که علاوه بر انتقال اطلاعات با سرعت ۸۰۰ مگابیت برابر ۱۰۰ مگابایت بر ثانیه، طول کابل آن به عدد باورنکردنی ۱۰۰ متر نیز میتوانست برسد. با معرفی USB 3.0، FireWire به عنوان رقیب شماره یک این رابط کاربری بیکار ننشست و آخرین نسخه استاندارد خود با نام S3200 را ارائه کرده است. S3200 از همان درگاه و کابل مشابه نسخه قدیمیاش (۸۰۰) استفاده میکند. سرعت نسخه S3200 حداکثر ۳.۲ گیگابیت یا همان ۴۰۰ مگابایت بر ثانیه است که کمی از USB 3.0 کمتر است. با این همه، طراحان FireWire این کابل را حائز ویژگیهای منحصر به فردی مانند انتقال صدا، عدم نیاز به درایور شناسایی کننده و از همه مهمتر خاصیت جفت به جفت میدانند. یعنی دو دستگاه که دارای درگاه فایر وایر هستند، دیگر مانند USB نیاز به یک کامپیوتر به عنوان واسط ندارند و میتوانند از طریق کابل، مستقیما به یکدیگر متصل شوند. این کابل بیشتر در دوربینهای فیلمبرداری، پخش کنندههای DVD و هارد دیسکهای اکسترنال مورد استفاده قرار میگیرد. اندازه استاندارد کابلهای FireWire حداکثر ۴.۵ متر است.
rj45
یکی از معروف ترین کابل ها در مبحث شبکه rj45 میباشد. این کابل در بین عموم به نام «کابل شبکه» مشهور است. این کابل به چند دسته بندی تقسیم میشود که مشهورترین آنها شامل Cat5 و Cat6 است. نوع Cat5 امکان انتقال اطلاعات را تا 100 مگابیت در ثانیه را دارد. و نوع Cat6 این امکان را تا 1000 مگابیت افزایش داده است.
کابل Component
Component-Cable-Joytech هم اکثرا در تمام DVD پلیرها مشاهده می شوند. این کابل در بیشتر کنسول ها نیز استفاده میشوند و برای پخش تصاویر با کیفیتی بالاتر از کابل های معمولی سه رنگ خودمون استفاده می شوند. تفاوت این کابل ها با نوع قبلی خود یعنی Composite در تصویر است. این کابل دارای سه کابل در بخش تصویر به صورت RGB می باشد. پس میتوانید انتظار تصویر بهتری نسبت به کابل های سه قولوی قبلی داشته باشید.
کابل (IDE (Integrated Drive Electronics
از کابل های IDE برای اتصال قسمت های مختلف مادربورد کامپیوتر استفاده می شود. اگر شما یک هارد درایو قدیمی را باز کنید این کابل را مشاهده خواهید کرد. کانکتور این کابل ۴۰ پین دارد و نمونه کوچکتر ۲.۵ اینچی دارای ۴۴ پین می باشد.
SATA
کابل های ساتا نوع پیشرفته تری از کابل های IDE هستند و امروز در هارد درایو ها از این نوع کابل استفاده می شود. سرعت انتقال دیتا در کابل ساتا بیش تر از کابل IDE می باشد.
این کابل فقط به عنوان رابط بین هارد و رایانه استفاده میشود . کاهش پهنای سیم رابط و هزینه تولید آن، کاهش سیمهای درونی از هشتاد به هفت عدد، سرعت بالاتر و کارآمدی بیشتر در انتقال داده و قابلیت تعویض سریع از مزیتهای ساتا نسبت به تکنولوژی قدیمی مورد استفاده برای انتقال اطلاعات در هارد دیسکها به شمار میرود. کابلهای ساتا بسیار باریک هستند بنابراین نیاز به فضای زیادی نداشته و به راحتی جمع و قابل حمل میشوند. طول آنها معمولا به یک متر میرسد. ساتا نسخه ۱، ۱.۵ گیگابیت، نسخه ۲، ۳ گیگابیت و آخرین ورژن آن یعنی ساتا ۳ تا ۶ گیگابیت اطلاعات را در ثانیه منتقل میکنند که از این حیث از USB و FireWire پرسرعتتر است اما از لحاظ فراوانی و رابط کاربری، هرگز به پای آن دو نمیرسد. نوع خارجی یا بیرونی این کابل با نام eSATA نیز وجود دارد که به عنوان یک انتقال دهنده در برخی از هاردهای اکسترنال دیده میشود و سرعت انتقال اطلاعات آن مانند ساتا ۲ برابر با ۳ گیگابیت بر ثانیه میباشد.
eSATA اسم این کابل تازگی ها زیاد به گوش میخورد. اگر کامپیوتر رومیزی خود را اخیرا خریده باشید نوع اتصال هارد دیسک شما از نوع SATA است.
این یکی یک حرف e اضافه دارد که مخفف External یا همان خارجی است. منظور این است که این کابل خارج از کیس کامپیوتر استفاده میشود. سرعت انتقال اطلاعات این کابل بیشتر از USB و Firewire است. و معمولا در هارد دیسک های اکسترنال استفاده میشود. لپ تاپ های جدید هم معمولا ورودی این کابل را دارند.
کابل Ethernet یا شبکه
این کابل که دیگر برای همه آشناست و برای وصل شدن به یک شبکه مورد استفاده قرار می گیرد. در بیشترین استفاده همان وصل شدن کامپیوتر به مودم ها می باشد. این نوع کابل دارای سه نوع متفاوت از نظر سرعت می باشد.
– Cat 5 ، ساده ترین نوع است و سرعت ۱۰ تا ۱۰۰ مگابیتی را فراهم می کند.
– Cat 5 ، نوع پیشرفته تر Cat 5 می باشد و تا سرع ۱۰۰۰ مگابیت را پوشش می دهد.
– Cat 6 ،بهترین عمکرد را دارد و تا سرعت ۱۰ گیگابیت را پشتیبانی می کند.