تربانتین الئورزینی است بهصورت مایع زرد رنگ که پس از خشک شدن بهشکل سخت و یا جامد شده دیده میشود و بوی بسیار قوی کاج را دارد واز گونه های مختلف کاج خصوصا گونهPinus palustris Miller می باشد. این گیاه از تیره کاج (Pinaceae ) که در ایران رویش ندارد تهیه می گردد و جزو اقلام وارداتی به ایران است. این الئورزین دراثرخراش دادن ساقه های درخت بهدست می آید. انواعی از درختان کاج که پایا و همیشه سبز بوده برگهای سوزنی شکل دارند، به ایران وارد و کشت گردیده اند. طبع آن سرد و خشک است.
فواید تربانتین:
اسانس تربانتین برای رفع درد سیاتیک مفید است. دفع کننده کرمهای روده میباشد. حلکننده سنگهای صفراوی است. تربانتین خلطآور میباشد. جهت رفع نزلههای مزمن مثانه و مجرای ادراری از تربانتین استفاده میشود.
جهت تسکین درد عضلات بین دندهها و رماتیسم به صورت استعمال خارجی مصرف شود.
جهت جلوگیری از احتلام و خروج زیاد اسپرم از تربانتین به صورت خوراکی حدود یک گرم استفاده میشود.
جهت بیماری وبا و کزاز 50 گرم اسانس تربانتین را با 50 گرم آمونیاک مایع مخلوط کرده پارچهای را به آن آغشته نموده روی ستون فقرات بمالند.
ترکیبات تربانتین:
تربانتین یا Turpentine یک محلول شیمیایی به شکل روغن است این ترکیب مخلوطی از هیدروکربنهای دو حلقهای با فرمول C10H16 است که ترکیبات عمده آن α و β- پنن است. به این دلیل که تربانتین تنها از هیدروکربن تشکیل شده، درواقع یک روغن به شمار می رود. جرم مولی تقریبی آن برابر 136 g/mol و دانسیته ی آن برابر 0.85-0.87] g/cm³ می باشد. نقطه ی ذوبی برابر -50 درجه ی سانتیگراد و نقطه ی جوشی برابر 150 تا 170 درجه ی سانتیگراد دارد. در 35 درجه ی سانتیگراد نیز آتش می گیرد.
تربانتین سیالی است که بوسیله ی تقطیر رزین حاصل از درختان بخصوص درخت کاج بدست می آید. درواقع تربانتین یک ماده ی خالص نیست، بلکه مخلوطی است از ترپنها terpenes، بخصوص مونوترپنهای آلفا و بتا alpha-pinene و beta-pinene به همین دلیل داده های ارائه شده در بالا تقریبی هستند.
این ترکیب به صورت محصولات فرعی فرار با بازده 5-4 لیتر به ازای هر تن چوب (کاج) قابل استحصال بوده و به عنوان حلال مورد استفاده اند.
مضرات تربانتین:
اسراف در خوردن تربانتین تولید سنگ مثانه میکند و باعث کم شدن نیروی جنسی میگردد.
برای ورم کلیه و یا ضایعاتی که در کلیه وجود داشته باشد مضر میباشد از مصرف آن خودداری کنند.
مصرف زیاد اسانس تربانتین باعث فلج مراکز عصبی میگردد.
مصرف تربانتین باید تحت نظر پزشک باشد.