کرچک (castor)      تاریخ درج: 1397/7/1

فواید کرچک:

دانه های کرچک و یا روغن کرچک که از آنان استخراج می شود قوی ترین مُسهل گیاهی می باشند. برای رفع یبوست می توان روغن کرچک و یا دانه های آن را مصرف نمود. در اشخاص بالغ مصرف 10 تا 60 گرم از دانه های کرچک و در کودکان مصرف 10 گرم از آن توصیه می گردد. لازم به تذکر است مصرف مقادیر زیادتر از دانه های کرچک ممکن است باعث ایجاد اسهال شدید شده و در مواردی باعث مسمومیت نیز گردد.

برای درمان شوره روغن کرچک در صورتی که به صورت خارجی استعمال شود. می تواند تا حد زیادی شوره سر را رفع نماید.

از زمان های گذشته اعراب برای درمان لکه های موجود بر روی پوست بدن از روغن کرچک استفاده می کردند. به این منظور بهتر است روغن کرچک به شکل خارجی بر روی موضع استعمال گردد.

ترکیبات کرچک:

دردانه کرچک ماده سفیدرنگ بی شکل خیلی سمّی وجودداردکه درحقیقت پروتئین سمّی یاآلبومین سمّی دانه کرچک است که این ماده ریسین ( Ricin) نام داردونوعی توکسالبومین(Toxalbumin) است. به‌علاوه دردانه کرچک و مقداری نیز در برگ‌های آن یک آلکالوئیدسمّی به نام ریسینین (Ricinine)یافت می شود. دردانه کرچک روغنی ثابت به نام روغن کرچک وجوددارد که محصول اصلی این گیاه است و بسته به ارقام مختلف مقدارش از35-60 درصدوزن دانه راتشکیل می دهد. درگزارش بررسی دیگرآمده ،دردانه ودرروغن کرچک ریسین اولئیک اسید (Ricinoleic acid) ،پالمیتیک اسید، اولئیک اسید، لینولئیک اسید، دی هیدروکسی استئاریک اسید(Dihydroxy stearic acid)  و بعلاوه چندگلیسیرید (Glyceride) یافت می‌شود. درکنجاله دانه‌های کرچک یعنی درباقیمانده دانه پس ازروغن کشی حدود5درصد گلوتامیک اسید(Glutamic acid)  وجود دارد به علاوه کنجاله دارای آرژینین(Arginine)  وریسین می باشد. ریسین اولئیک اسید یک اسیدچرب اشباع نشده ای به فرمول خامC17H32(OH)COOH است که در روغن کرچک به شکل گلیسیرید وجوددارد. و حدود 80 درصد اسیدهای چرب دانه کرچک راتشکیل می دهد. این گلیسرید را درشیمی به نام ریسین اولئین می خوانند. این اسید دارای خاصیت مسهلی بسیارقوی است.

مضرات کرچک:

مصرف روغن کرچک و به‌خصوص دانه های آن باید زیر نظرپزشک انجام گیرد.

طرز استفاده کرچک:

مغز دانه کرچک مسهل قوی پاک کننده عروق ومقوی اعصاب است و برای سردرد،لقوه،رعشه وبیماریهای ناشی ازسردی،تنگی نفس،سرفه های سرد،رفع دردهای پشت،مثانه واستسقاء بسیارمفیداست وقاعده آور است.ودرعین حال خوردن روغن کرچک اشتها راازبین می بردوممکن است موجب آشفتگی ودرهم ریختگی حال عمومی شود.تهوع آوراست وبرای اصلاح آن می توان آن رابا نعنا،کتیرا ومصطکی خورد.مغزدانه کرچک سمّی است.ازبرگهاای کرچک اغلب دراستعمال خارجی استفاده می شود.برگهای گرم کرده ککرچک را برای تسکین دردنقرس روی عضودردناک می گذارند.همچنین برای تسکین درد روماتیسم،معالجه وتحلیل ورم،سردرد،زخمهای کهنه وتسکین دردهای پهلوکه نفس کشیدن رادشوار می سازد استفاده می شود.جوشانده برگهای کرچک رابعنوان ضدسرفه ونرم کننده سینه می خورند خیلی موثراست.ازشیره برگهای آن برای رفع سنگینی گوش وکری که دراثرسرما ایجادشده باشد استفاده می کنند.وبرای رفع سفتی مفاصل به عضو می مالند.همچنین برای التیام عفونت چرکی نرم بند دور انگشت دست وپا که ویتلا گفته می شود،می مالند.درآمریکا ازروغن کرچک مخلوط با ید(Iodine) ووازلین(Vaseline)برای سرطان بکار می برندوهمچنین روغن کرچک را برای معالجه بیماریهای پوستی انگلی تجویز می شود.مقدارخوراک ازروغن کرچک15-45گرم بسته به وضع بدن وسن شخص است وکمترازاین مقدارنیزخورده می شود.درمزاج اغلب اشخاص مقدارکمترروغن کرچک اثرش بیشترازمقدارزیادترآن است وبهترین روش استعمالش این است که روغن کرچک رابه مقدار موردنظر دریک فنجان چای یاسوپ بی چربی نیم گرم ریخته ومیل کنندوممکن است قدری آب نارنج باآن مخلوط شود.مقدارخوراک ازمغزدانه5-10عدداست واگر20عددخورده شودمسکراست وپادزهرآن ریواس است.ضمادمغزدانه کرچک برای تحلیل ورمها،تسکین وتحلیل دردو ورم نقرس،ورم ودرد مفاصل واگرضمادباسرکه مخلوط شودبرای ورم پستان مفیداست.عصاره برگ کرچک تریاق موثری است واگرچندبارخورده شودموجب قی وخارج ساختن سمّهای سردنظیرسمّ تریاک می شود.اگر10گرم ازعصاره برگ آن باشیر تازه مخلوط وخورده شود برای تسکین دردناحیه قلب وخوردن جوشانده ی پوست ریشه آن برای رفع دل پیچه وبازکردن انسداد مجاری نافع است.مالیدن عصاره برگ برای التیام بیماریهای پوستی نظیرجرب ورفع آثارکبودی درپوست ومخلوط باآب تره برای بواسیر مفیداست.