وزارت صنعت، معدن و تجارت (وظایف و اهداف)

وزارت صنعت، معدن و تجارت (وظایف و اهداف)

وزارت صنعت، معدن و تجارت (وظایف و اهداف)
نگارنده: دانشنامه اقتصادی      تاریخ درج: 1397/4/27

در حال حاضر متولی بخش ساخت و بازرگانی در ایران  وزارت صنعت، معدن و تجارت است که از لحاظ ساختار سازمانی به سه بخش اصلی تقسیم می شودکه در مطالب ذیل به بررسی آن پرداخته شده به همراه فهرست سازمان های تابعه وزارت صنعت، معدن و تجارت...

وزارت صنعت، معدن و تجارت در یک نگاه

   بخش صنعت، معدن و تجارت ایران با دارا بودن بیشترین سهم اقتصادی کشور، دارای تعامل گسترده ای با سایر بخش های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه ایران است و می‌تواند یکی از موثر ترین پیشران های اقتصادی کشور باشد. بنابراین آشنایی با وضع موجود، برنامه ها و سیاست های این بخش می تواند تصویر روشنی از وضعیت و توان آینده اقتصادی ایران در اختیار مخاطب قرار دهد. بخش صنعت، معدن و تجارت نه تنها می‌تواند سهم بالایی در ساماندهی معیشت جامعه داشته باشد، بلکه می‌تواند اقتدار و کارامدی کشور را برای دستیابی به امنیت، عدالت، رفاه، آزادی، استقلال و عزت ملی تقویت نماید.

   ارتباط گسترده این بخش با بخش های مختلف مانند حوزه پولی و بانکی، بورس، تولید، توزیع، اشتغال، واردات، صادرات، ارتباط بین مصرف کننده و تولید کننده و بسیاری بخش های دیگر و میزان اثر گذاری و اثر پذیری از این بخش ها نشانگر اهمیت بالای شناخت صنعت، معدن و تجارت کشور است.

تاریخچه:

   ساختار سیاست گذاری و مدیریت بخش تولید و بازرگانی در ایران در طول تاریخ با تغییرات و تحولات بسیاری رو برو بوده است. از سال 1285 هجری خورشیدی که وزارت تجارت در ایران تاسیس شد تا سال 1390 که وزارت صنعت، معدن و تجارت به شکل کنونی خود درآمد، بارها دو حوزه تولید و بازرگانی در کنار هم و به صورت مجزا در ساختار اقتصادی کشور نقش ایفا نموده اند. برای نمونه در سال 1316 هجری خورشیدی وزارت بازرگانی و وزارت صنایع و معادن  وجود داشته اند که در سال 1320 با ادغام آنها وزارت بازرگانی، پیشه و هنر تاسیس شد. پس از آن در سال 1334 مجددا وزارت خانه های صنایع و معادن و بازرگانی از هم جدا شدند که این موضوع بارها و بنابر مصالح آن زمان اتفاق افتاده است. مطمئناً در کنار هم بودن بخش های ساخت و بازرگانی اثرگذاری بیشتری بر بهبود فرایندهای تولید، توزیع و تجارت هر کشوری خواهد داشت. این موضوع نیز از انگیزه های اصلی شکل گیری وزارت صنعت، معدن وتجارت در مقطع فعلی بوده است.

صنعت، معدن و تجارت در یک نگاه:

   در حال حاضر متولی بخش ساخت و بازرگانی در ایران  وزارت صنعت، معدن و تجارت است که از لحاظ ساختار سازمانی به سه بخش اصلی تقسیم می شود.

   حوزه ستادی، حوزه سازمان های تابعه و حوزه سازمان های استانی که در 31 استان کشور مستقر هستند. راهبری هر سه بخش صنعت، معدن و بازرگانی کشور از وظائف اصلی در حوزه های ستادی، سازمانی و استانی است.

بخش ستادی عمدتا مسئولیت سیاست گذاری، پشتیبانی، برنامه ریزی عملیاتی، نظارت، پایش وضعیت و رسیدگی به مسائل کلان هر سه بخش صنعت، معدن و بازرگانی را بر عهده دارد.

   سازمان های تابعه نیز مسئولیت توسعه و اجرای سیاست ها و برنامه های حاکمیتی در حوزه ماموریت خود را بر عهده دارند که این اقدامات با مشارکت بخش خصوصی و یا به صورت مستقل توسط این سازمان ها انجام می شود. سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در حوزه هایی از صنعت، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در حوزه هایی از معدن، سازمان توسعه تجارت در حوزه صادرات و واردات کشور، سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان در حوزه های حمایتی، بازرسی و نظارت بر قیمت و توزیع کالاها و سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی در حوزه شهرک ها و نواحی صنعتی، واحدهای صنعتی مستقر در شهرک ها و نواحی صنعتی، مسئولیت اجرای سیاست های تعیین شده از سوی وزارت می باشند. سازمان های استانی نیز با برقراری ارتباط نزدیک تر با واحدهای صنعتی، معدنی و بازرگانی اجرای برنامه و سیاست های تعیین شده در سطوح استانی را برعهده دارند.

در خصوص میزان و سهم بخش تولید و بازرگانی کشور از اقتصاد ایران این نکته قابل ذکر است که بخش صنعت، معدن و تجارت کشور در تولید ناخالص داخلی سهمی حدود 40 درصد و در اشتغال کشور سهم 32 درصدی را دارا است.

وزارت صنعت، معدن و تجارت با توجه به تنوع ماموریت خود، مجوزهایی را برای کسب و کارهای حوزه های صنعت، معدن و بازرگانی صادر می کند که در این زمینه می توان به جواز تاسیس صنعتی (شروع فعالیت های صنعتی)، پروانه بهره برداری صنعتی (بهره برداری فعالیت های صنعتی)، گواهی و پروانه اکتشاف (شروع اکتشاف معادن)، پروانه بهره برداری معدنی (بهره برداری فعالیت معدنی)، پروانه صنفی (شروع فعالیت های صنفی)، کارت بازرگانی (شروع فعالیت های تجاری) و ثبت سفارش (شروع فعالیت واردات) اشاره نمود.

 از مهمترین شرح وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت به موارد زییر می توان اشاره نمود :

1- تدوین و ابلاغ راهبردهای توسعه صنعتی، معدنی و تجاری کشور و تعیین اهداف، سیاست ها، 

برنامه ها، استاندردها، نظامها، آیین نامه ها و ضوابط کلی بخش های صنعت، معدن و تجارت هماهنگ باسیاست های کلان کشور با جلب مشارکت تشکلها و سازمانهای غیر دولتی و مردم نهاد مرتبط و نظارت براجرا و تحقق آنها.

2- تعیین سیاستهای توسعه صادرات غیرنفتی، محصولات صنعتی، فرآورده های معدنی و خدمات فنی و مهندسی و تجاری و تنظیم و اجرای مقررات مربوط به حمایت های صادراتی.

3- مدیریت و تسهیل فرایند تولید و تجارت داخلی و خارجی.

4- برنامه ریزی ، هدایت، و حمایت از ایجاد و توسعه زیرساخت ها و واحدهای  صنعتی، معدنی و تجاری و شهرکهای صنعتی مشترک با کشورهای هدف براساس راهبردهای توسعه صنعتی، معدنی و تجاری کشور و متناسب با توازن منطقه ای، آمایش سرزمین و ملاحظات زیست محیطی

5- تنظیم و توسعه روابط تجاری ، صنعتی و معدنی و تهیه یادداشت های تفاهم و موافقت نامه های مرتبط و انعقاد و اجرای قراردادها با سایر کشورها و نهادها و سازمانهای تخصصی  و مجامع منطقه ای و بین المللی ذیربط با هماهنگی وزارت امور خارجه و در چارچوب سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و قوانین مربوط.

6- مدیریت الحاق جمهوری اسلامی ایران به سازمان جهانی تجارت .

7- قبول عضویت و  نمایندگی دولت جمهوری اسلامی ایران در نهادها و سازمانهای تخصصی و مجامع منطقه ای و بین المللی مربوط به امور صنعت، معدن و تجارت در چارچوب قوانین.

8- مدیریت رویدادهای تجاری ،صنعتی و معدنی اعم از اعزام و پذیرش هیات ها و کمیسیون ها، برگزاری و شرکت در نمایشگاه ها و همایش های داخلی و خارجی وتعیین و اعزام رایزن های مورد نیاز به منظور توسعه صادرات غیر نفتی و جذب سرمایه و  فناوری.

9- برنامه ریزی، هدایت و حمایت از توسعه و جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی برای توسعه صنعت، معدن ، تجارت و انتقال فناوری و همچنین سرمایه گذاری برای ایجاد و توسعه صنایع مبتنی بر فناوری های پیشرفته  و خطر پذیر در موارد ضروری و در مناطق کمتر توسعه یافته.

10- برنامه ریزی و ایجاد شرایط لازم برای حفظ، صیانت و افزایش ظرفیت های تولیدی واحدهای صنعتی و معدنی و بازسازی ، نوسازی و گسترش فعالیت آنها.

11- سیاستگذاری و برنامه ریزی برای ایجاد و توسعه مجتمع ها و شهرک های صنفی ، صنعتی و معدنی و نیز پشتیبانی از ایجاد و توسعه واحدهای صنعتی و معدنی و توانمندسازی بنگاه های کوچک و متوسط

12- ساماندهی، حمایت و نظارت بر ایجاد، توسعه و فعالیت  انجمن ها و تشکل های صنفی، صنعتی ومعدنی، شبکه ها و خوشه ها و سازمان های غیردولتی و مردم نهاد مرتبط با بخشهای  صنعت، معدن و تجارت و صدور مجوز های تاسیس و فعالیت آنها.

13- برنامه ریزی برای بهبود فضای کسب و کار و افزایش بازدهی ، بهره وری ، رقابت پذیری و توسعه کار آفرینی بخش های صنعت،معدن و تجارت

14- حمایت از توسعه و تقویت نام ها وعلائم تجاری، تجاری سازی آثار مالکیت فکری و معنوی اعم از اختراعات، اکتشافات و نوآوری ها.

15- برنامه ریزی، هدایت ، حمایت و مدیریت تولید صادرات محور با ارزش افزوده بالا و فناوری های  پیشرفته و هدایت و حمایت از مدیریت واردات مبتنی بر تولید صادرات گرا

16- سیاستگذاری و برنامه ریزی جهت  بهبود نظام تولید، تامین و توزیع ، نظارت بر شبکه های توزیع کالا و خدمات ، توسعه رقابت و جلوگیری از انحصار در بازار .

17- ساماندهی زنجیره های تأمین و توزیع کالا و خدمات و مدیریت تنظیم و کنترل بازار.

18- نظارت و حمایت از حقوق تولیدکنندگان و مصرف کنندگان.

19- تعیین سیاست ها و ضوابط قیمت کالا و خدمات و ضوابط خدمات پس از فروش و نظارت بر اجرای آنها.

20-  سیاستگذاری و برنامه ریزی در حوزه تجارت الکترونیکی کشور و توسعه و حمایت از کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش های صنعت، معدن و تجارت.

21- ساماندهی، استقرار و بکارگیری نظام یکپارچه آمار و اطلاعات و شبکه جامع اطلاع رسانی و تولید، تحلیل و ارائه آمارها و گزارشهای تخصصی در بخشهای صنعت، معدن و تجارت.

22- حمایت از توسعه آموزش و پژوهش، "تحقیق و توسعه(R&D)، ترویج و انتشار یافته ها و نتایج تحقیقات وهدایت و بهره گیری ازتوانمندی های مراکز آموزشی و پژوهشی و فناوری جهت توسعه بخشهای صنعت، معدن و تجارت.

23- همکاری و مشارکت با دستگاه ها در زمینه سیاستگذاری و برنامه ریزی برای تربیت و تامین نیروهای متخصص بخش های صنعت، معدن و تجارت در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و برنامه ریزی و همچنین آموزش، توسعه مدیریت و توانمندسازی شاغلین بخش های مذکور.

24- سیاستگذاری، برنامه ریزی،نظارت، صیانت و حمایت از توسعه زیر بناها، اکتشاف، استخراج و بهره برداری از معادن و فراوری معدنی با بکارگیری علوم، فنون و فناوریهای پیشرفته

25- سیاستگذاری و برنامه ریزی و انجام مطالعات و بررسی های زمین شناسی و شناسایی مخاطرات زمین شناختی و تهیه نقشه های مربوط، تهیه اطلاعات پایه شناسایی، پی جویی و اکتشاف عمومی منابع و ذخایر معدنی و تهیه گزارش های فنی و اقتصادی و ایجاد و گسترش پایگاه داده ها و اطلاع رسانی جامع علوم زمین برای بهره برداری از مزیت های زمین و ظرفیتهای معدنی کشور.

فهرست سازمان های تابعه وزارت صنعت، معدن و تجارت

* سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی

* شرکت سهامی نمایشگاههای بین المللی جمهوری اسلامی

* بانک صنعت و معدن

* سازمان توسعه تجارت ایران

* سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران

* سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان

* سازمان صنایع کوچک و شهرک های صنعتی

* سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران

* صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک

* صندوق ضمانت صادرات

* مرکز ملی فرش ایران

* مرکز توسعه تجارت الکترونیکی

* موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی

* صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک

* صندوق توسعه صنایع دریایی

* مرکز آموزش بازرگانی

 

 

آدرس: تهران، خیابان کریمخان، خیابان استاد نجات الهی، خیابان سمیه، نبش کوچه پورموسی، وزارت صنعت، معدن و تجارت

کد پستی: 1599691379

تلفن: 81771-81761

منبع : سامانه وزارت صنعت، معدن و تجارت

 

 

 

   قیمت ارزها

   قیمت سکه و طلا