انواع فشارسنج      تاریخ درج: 1397/4/23

در دستگاه فشارسنج جیوه ای یک مانومتر از نوع جیوه ای وجود دارد. این مانومتر دارای یک محفظه فلزی، صفحه مدرج (درجه بندی شده) عمودی که بر حسب میلی­متر جیوه (با فاصله ۱۰ میلیمتر جیوه) درجه بندی شده و یک لوله شیشه­ای که انتهای آن حاوی مخزن جیوه است، وجود دارد. مقدار فشار در بازوبند یا فشارخون را می توان از عددی که در صفحه مدرج هم سطح جیوه در لوله جیوه ای قرار می گیرد، تعیین کرد.

در دماسنج جیوه ای، جیوه در مخزن جیوه و در یک فضای محکم قرار دارد. این مخزن که در انتهای دستگاه و داخل لوله شیشه ای قرار دارد، دارای یک پیچ تنظیم است که ورود و خروج جیوه به داخل لوله شیشه ای را تنظیم می کند. توجه داشته باشید که قبل از اندازه گیری فشارخون، پیچ مخزن باید باز شود تا اجازه دهد جیوه به درون لوله راه یابد.

مانومتر جیوه ای درجه بندی عمودی دارد که چون سطح جیوه به صورت هلالی در لوله قرار می گیرد سبب ایجاد خطا می شود، مگر اینکه چشم نزدیک به سطح هلالی جیوه باشد. برای خواندن مقدار فشارخون باید بالاترین نقطه هلال جیوه در ستون یا لوله شیشه ای را در نظر گرفت. در صورتی که پیچ مخزن جیوه باز باشد و در زمانی که هیچ فشاری وجود ندارد، سطح جیوه در لوله باید بر روی صفر باشد. اما با باد کردن کاف و تغییر فشار در کیسه هوا، جیوه به درون لوله راه یافته و در طول لوله به سمت بالا حرکت می کند و بالعکس با تخلیه هوای کیسه، سطح جیوه در لوله به سمت پایین حرکت می کند. پس از خاتمه اندازه گیری، لازم است دستگاه را کج نمود تا جیوه درون لوله به سمت مخزن هدایت شود و سپس پیچ مخزن را بست تا در زمانی که از دستگاه استفاده نمی شود، جیوه در لوله باقی نماند یا حرکت نکند. توجه داشته باشید که مانومتر نباید بیشتر از ۹۰-۱۰۰ سانتیمتر از اندازه گیرنده فشارخون فاصله داشته باشد، تا به راحتی بتوان اعداد را خواند. ستون جیوه باید عمودی و هم سطح چشم قرار گیرد. در دستگاه های مدل ایستاده به راحتی می توان با قد گیرنده فشارخون، آن را تنظیم کرد.

در دستگاه فشارسنج عقربه ای یک مانومتر از نوع عقربه ای وجود دارد. این مانومتر دارای یک صفحه مدرج دایره ای که بر حسب میلیمتر جیوه (با فاصله ۱۰ میلیمتر جیوه) درجه بندی شده و یک عقربه گردان است که با تغییر فشار در کیسه هوا حرکت می­کند. تغییر فشار در کیسه هوا با حرکت عقربه نشان داده می شود و می توان مقدار فشار را با نگاه به محل تماس عقربه و درجه تعیین کرد.

در زمانی که هیچ فشاری وجود ندارد عقربه در روی صفحه باید بر روی درجه صفر باشد. با باد کردن کاف و تغییر فشار در کیسه هوا عقربه در جهت عقربه های ساعت یا عکس آن حرکت می کند. درجه بندی عقربه ای ترکیبی از اعداد و بخش های عمودی و افقی است و باید مستقیم با چشم در یک خط عمود بر مرکز صفحه درجات، به آن نگاه کرد. ضربه ها و تکان های سخت در استفاده روزانه بر روی دقت فشارسنج عقربه ای اثر می گذارند و در طول زمان دقت خود را از دست می دهند و معمولاً به طور کاذب سبب خواندن مقدار کمتر فشارخون و در نتیجه برآورد کمتر فشارخون فرد می شوند. بنابراین، این نوع دستگاه ها نسبت به دستگاه های جیوه ای دقت کمتری دارند.

توجه داشته باشید که در هنگام اندازه گیری فشار، مچ دست باید در سطح قلب قرار گیرد. یکی از مزایای فشارسنج عقربه ای نسبت به جیوه ای این است که به راحتی از محلی به محل دیگر قابل حمل است. فشارسنج جیوه ای نسبت به حرکت و جابجایی حساس تر می باشد و احتمال شکستن لوله شیشه ای و نشت جیوه وجود دارد. نمایشگر عقربه ای از نمایشگر الکترونیکی ارزانتر است اما به راحتی آسیب می بیند و دقت آن کم می شود. فشارسنج جیوه ای یا عقربه ای برای افراد دارای نقص شنوائی مناسب نیست، چون باید از طریق گوشی به صدای ضربان قلب گوش دهند. فشارسنج جیوه ای به علت خطرات جیوه کمتر استفاده می شود و فشارسنج عقربه ای نسبت به فشارسنج جیوه ای، دقت کمتری دارد.

در دستگاه فشارسنج نمایشگر دیجیتالی بازویی یک مانومتر دیجیتالی به همراه نمایشگر دیجیتالی وجود دارد. یک بازوبند حاوی کیسه هوا و یک لوله لاستیکی که از آن خارج می شود، به مانیتور (نمایشگر) دیجیتالی وصل می شود. مقدار فشارخون بر روی یک صفحه کوچک به صورت دو عدد نمایان می شود. در این نوع فشارسنج نیازی به استفاده از گوشی نیست. نمایشگر دیجیتالی یا پمپ هوای دستی و یا پمپ هوای خودکار دارد. در نوع پمپ هوای خودکار، کیسه هوا بدون استفاده از پمپ، تنها با فشار بر یک دکمه، باد و تخلیه می شود.

در دستگاه فشارسنج با نمایشگر دیجیتالی انگشتی یا مچی یک مانومتر دیجیتالی به همراه یک نمایشگر دیجیتالی وجود دارد. به جای بازوبند ازمچ بند و یا انگشت بند استفاده می شود. مقدار فشارخون بر روی یک صفحه کوچک به صورت دو عدد نمایان می شود. در این نوع فشارسنج نیازی به استفاده از گوشی نیست. در اندازه گیری فشارخون با فشارسنج نمایشگر دیجیتالی انگشتی یا مچی روش اندازه گیری فشارخون با کاف مچی، در افراد بسیار چاق و افراد دارای ورم لنفی (با سابقه سرطان سینه) که کاف بازویی مناسب برایشان وجود ندارد، ترجیح داده می شود. در صورت آویزان بودن دست حین اندازه گیری فشار، فشار مچی از فشار بازویی بیشتر خواهد بود.

برای خودپایشی و اندازه گیری فشارخون توسط خود فرد، فشار سنج دیجیتالی بسیار راحت می باشد و به راحتی عدد فشارخون خوانده می شود. فشارسنج های دیجیتالی که از طریق انگشت یا مچ فشارخون را اندازه می گیرند، دقت زیادی در اندازه گیری ندارند. دستگاه های انگشتی بسیار به وضعیت و دمای بدن و انقباض عروق محیطی در انگشت، حساس هستند.