طبع شاه‌تره از نظر حکمای طب سنتی، مرکب‌القوی است یعنی در حرارت، معتدل و خیلی خشک است. برخی آن را گرم و خشک انگاشته‌اند، اما ابوعلی‌سینا آن را کمی سرد دانسته است.

این گیاه، مُقوّی کبد و طحال و بازکننده گرفتگی‌های این دو عضو است. مسهل تلخی صفرا و سودای سوخته است، همچنین تب‌بُر، صاف‌کننده خون، مُدرّ، خلط‌آور، محرک اشتها، مُعرّق و برطرف‌کننده خارش‌های پوستی است؛ این گیاه، رافع امراض پوستی، جذام و برخی تومورهای سرطانی نیز می‌باشد. استعمال آن برای تقویت معده، بُن دندان‌ها و بیماری‌های سوداوی توصیه شده است.

آب برگ تازه آن با شکر یا تمر هندی برای پاک‌کردن و تقویت دستگاه گوارش و رفع یرقان سودمند است؛ مخلوط آن با برگ گردو برای التیام بواسیر مناسب است. عرق شاتره، ضداسهال است و برای بیماری‌های صفراوی، سوداوی و غلظت خون، نیکوست، مضمضه آن برای بهبود جراحت‌های کام دهان، زبان و استحکام لثه‌ها سفارش شده است. تهیه و استعمال ضماد مخلوط خمیری عرق شاتره و حنا برای معالجه جرب و خارش‌های جلدی مفید است. مالیدن مخلوط عصاره شاتره و صمغ عربی، برای جلوگیری از روییدن مجدد موی منحرف در پلک چشم که کنده شده باشد، سودمند است.

شاتره از دسته گیاهان سمّی است، لذا مصرف زیاد آن باعث فلج عضلات صاف و دستگاه تنفس می‌شود. مقدار مجاز مصرف خوراک خشک آن 12 تا 20گرم، برای تهیه دم‌کرده یا جوشانده، و آب شاتره 150 تا 200گرم است. در کاربرد آب شاتره یا شربت شاتره برای درمان بیماری‌های طحال، معمولا همراه آب، خیس‌کرده هلیله زرد و شکر نیز استفاده می‌کنند و درصورت مصرف برای درمان بیماری‌های کبدی و تصفیه خون، به‌جای شکر، سکنجبین و عناب را همراه آن می‌خورند. شاه‌تره برای ریه مضرّ است که مصلح آن کاسنی می‌باشد.

ادامه توضیحات