بیماری تنفسی عموما در ارتباط با بیماری ریوی است و شامل گروهی از بیماریها هستند که از طریق درگیر کردن بخش یا قسمتهایی از دستگاه تنفس باعث اختلال در عملکرد ریهها میگردند. گاهی بیماری تنفسی در نتیجه آسیب به پرده جنب(پلورا)، حفره پلورال یا ماهیچهها و اعصاب تنفسی ایجاد میشود.
– آسم، در این بیماری مسیرهای هوایی ملتهب شده و بعضی اوقات دچار گرفتگی شده باعث خس خس کردن و تنگی نفس می شوند. آلرژی، عفونت و یا آلودگی باعث ظاهر شدن علایم آسم می شوند.
– بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، بیماری ای است که در آن ریه نمی تواند بدرستی بازدم داشته و باعث مشکل در تنفس می شود.
برونشیت مزمن، که نوعی از بیماری مزمن انسدادی ریه بوده و با سرفه مزمن شناخته می شود.
– ذات الریه)سینه پهلو یا (Pneumonia بیماری ای است که در آن کیسه های هوایی معمولا توسط باکتری ها عفونت می کنند.
فلج دیافراگمی
فلج دیافراگمی فلج یک طرفه، معمولاً بهدلیل آسیب عصب فرنیک ناشی از تروما یا تومور مدیاستن بهوجود میآید، ولی نزدیک به نیمی از موارد بدون علت مشخصی رخ میدهند و معمولاً بدون علامت است. CXR به تشخیص کمک میکند و تأیید تشخیص با فلوروسکوپی است. فلج دو طرفه ممکن است بهدلیل آسیب به بخش فوقانی نخاع، بیماری نورون حرکتی، پلیومیلیت، پلینوروپاتی، درگیری دو طرفه عصب فرنیک توسط ضایعات مدیاستن، و پس از جراحی قلب، ایجاد شود. علامت آن، تنگینفس است. باید بهدنبال یافتن حرکات متناقض شکمی در بیماران به پشت خوابیده بود.
بیماری پلورال
پلوریت
التهاب پلور ممکن است در نتیجه پنومونی، سل، انفارکت ریه و نئوپلاسم، رخ دهد. درد پلورتیک بدون یافتههای مثبت در گرافی یا معاینه فیزیکی، مطرحکننده پلورودینی (Pleurodynia) اپیدمیک (التهاب ویروسی عضلات بیندندهای) است؛ هموپتیزی و مشاهده درگیری پارانشیمی در CXR، نشاندهنده عفونت یا انفارکت است. افیوژن پلورال بدون بیماری پارانشیمی، بیانگر سل پس از اولیه (Postprimary)، ابسه زیردیافراگمی، مزوتلیوم، بیماری بافت همبند یا عفونت باکتریائی اولیه فضای پلورال است.
افیوژن ناشی از سل پس از اولیه
افیوژن ناشی از سل پس از اولیه مایع پلورال اگزودائی و دارای لنفوسیتوز قابلتوجهی است؛ بهندرت میتوان باسیلها را در اسمیرها را در اسمیر مایع مشاهده کرد و کشت مایع در ۲۰ > موارد، مثبت میشود. ممکن است در اوایل سیر بیماری، آزمون توبرکولین منفی باشد. برای تشخیص به انجام بیوپسی بسته، نیاز است.
افیوژن نئوپلاستیک
افیوژن نئوپلاستیک اغلب ناشی از سرطان ریه، سرطان پستان یا لنفوم است. مایع بهصورت اگزودائی است. در ۶۰ موارد، انجام سیتولوژی مایع و بیوپسی پلورال موجب تأیید تشخیص میگردد. ممکن است برای درمان به اسکلروز پلور توسط بلئومایسین یا مینوسیکلین نیاز شود.
پانکراتیت
پانکراتیت بهطور مشخص در سمت چپ در ۱۵ بیماران دچار پانکراتیت رخ میدهد. بالا بودن آمیلاز مایع پلورال، مطرحکننده این تشخیص است ولی این حالت ممکن است در افیوژنهای ناشی از نئوپلاسم، عفونت و پارگی مری نیز، مشاهده گردد.
افیوژن ائوزینوفیلی
افیوژن ائوزینوفیلی در صورتی افیوژن را ائوزینوفیلی مینامیم که دارای بیش از ۱۰ ائوزینوفیل باشد. یافتهای غیر اختصاصی است که ممکن است در افیوژنهای ویروسی، باکتریائی، ترومائی یا پانکراتیتی مشاهده شود و ممکن است متعاقب توراسنتز، رخ دهد.
هموتراکس
هموتراکس اغلب بهدنبال تروماهای غیرنافذ یا نافذ رخ میدهد. بیماران مبتلا به اختلالات خونریزیدهنده ممکن است متعاقب تروما و یا روشهای تهاجمی بر روی پلور، دچار هموتوراکس شوند. بهمنظور اجتناب از ایجاد فیبروتوراکس و به دام افتادن ریهها، برقرار نمودن تخلیه کافی، ضروری است.
امپیم پاراپنومونیک
افیوژن / امپیم پاراپنومونیک نوعی افیوژن ناشی از عفونتهای مسری است. اصطلاح افیوژن پاراپنومونیک عارضهدار، به افیوژنهائی اطلاق میگردد که برای بهبودی، به توراکوستومی لولهای نیاز دارند. امپیم بهوجود چرک در فضای پلورال گفته میشود که رنگآمیزی گرم آن نیز، مثبت است. احتمالاً در صورتیکه هر یک از موارد زیر (بهترتیب کاهش اهمتی) وجود داشته باشد، توراکوستومی لولهای افیوژن پاراپنومونیک ضرورت مییابد:
۱. چرک فراوان و واضح وجود داشته باشد.
۲. در رنگآمیزی گرم مایع پلورال، بتوان ارگانیسمها را مشاهده کرد.
۳. گلوکز مایع پلورال کمتر از 60mg/dL باشد
۴. pH مایع پلورال ۲۰/۷ > و ۱۵/۰ واحد کمتر از pH شریانی باشد، یا
۵. مایع پلورال حفرهدار(Loculated) شده باشد. در صورتیکه تخلیه بسته موجب خارج شدن کامل مایع نشود، میتوان ۲۵۰۰۰۰ واحد استرپتوکیناز از طریق لوله وارد فضای پلورال نمود. در صورت باقی ماندن مایع، تخلیه باز توصیه میگردد که معمولاً به کمک یک ویدئوسکوپ انجام میشود.
مهمترین بیماری های تنفسی و ریوی:
آسم و پنومونیت ناشی از افزایش حساسیت، ترومبوآمبولی ریوی و هیپرتانسیون اولیه ریوی، بیماریهای ریوی محیطی-برونشیت مزمن، آمفیزم و نارسائی تنفسی حاد یا مزمن، پنومونی و آبسه ریه، بیماری بینابینی ریه (ILD; Interstital Lung Disease )بیماریهای پلور، مدیاستن و دیافراگم، اختلالات تهویه، شامل آپنه حین خواب، عدم کفایت ریوی و سندرم زجر تنفسی حاد (Syndrome ARDS; Acute Respiratory Distress )